Kedilerde lösemi, ciddi ve bulaşıcı bir hastalıktır. Feline Lösemi Virüsü (FeLV) olarak bilinen bu hastalık, bağışıklık sistemini zayıflatarak kedilerin enfeksiyonlara, kansere ve diğer ciddi sağlık sorunlarına karşı savunmasız hale gelmesine neden olur. Bu nedenle kedi sahipleri, lösemi aşısının gerekliliği, ne zaman yapılması gerektiği ve olası yan etkileri hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Bu yazıda, kedi lösemisi ve aşısıyla ilgili tüm merak edilenleri detaylı bir şekilde ele alacağız.
Kedi Lösemisi Nedir?
Kedi lösemisi, FeLV adı verilen bir retrovirüsün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Bu virüs, kedinin bağışıklık sistemine zarar vererek vücudunun hastalıklarla mücadele etme yeteneğini zayıflatır. FeLV, kediler arasında özellikle tükürük, burun akıntısı, idrar, dışkı ve anne sütü gibi vücut sıvıları yoluyla bulaşır.
Lösemi virüsü taşıyan bir kedi, hastalığı başka kedilere kolayca bulaştırabilir. Özellikle sokakta yaşayan, dışarı çıkan veya diğer kedilerle sık temas eden kediler, FeLV virüsü açısından büyük risk altındadır. Virüs, genellikle temas edilen kedinin bağışıklık sistemine bağlı olarak farklı şekillerde ilerler. Bazı kediler virüse karşı direnç geliştirebilirken, bazıları hızla hastalanarak ciddi sağlık sorunları yaşayabilir.
Kedi Lösemisi Belirtileri
FeLV ile enfekte olmuş kedilerde hastalık belirtileri aniden ortaya çıkmaz. Virüs vücuda girdikten sonra bağışıklık sistemini zayıflatmaya başlar ve belirtiler haftalar, aylar hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir.
Kedi lösemi belirtileri şunlardır:
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Sürekli yorgunluk ve halsizlik
- Solgun diş etleri ve ağız yaraları
- Sürekli veya tekrarlayan enfeksiyonlar
- Göz ve burun akıntısı
- Solunum problemleri
- Tüylerde matlaşma ve tüy dökülmesi
- Karın bölgesinde şişlik
- Lenf düğümlerinde büyüme
- Sinir sistemi sorunları (denge kaybı, felç, nöbetler)
Bu belirtiler zamanla kötüleşebilir ve kedinin genel sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir.
Kedilerde Lösemi Nasıl Anlaşılır?
Kedinizde lösemi olup olmadığını anlamanın en kesin yolu veteriner tarafından yapılan testlerdir. Veteriner hekimler, kedi lösemi virüsünü tespit etmek için genellikle aşağıdaki testleri kullanır:
- ELISA Testi (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay): Kan örneğindeki FeLV antijenlerini tespit eder. Hızlı bir testtir ve genellikle kliniklerde uygulanabilir.
- IFA Testi (Immunofluorescent Antibody Test): Virüsün kemik iliğine ulaşıp ulaşmadığını anlamak için kullanılır. ELISA testinden daha güvenilirdir.
- PCR Testi: Genetik materyal üzerinden virüsün varlığını belirleyen daha hassas bir testtir.
Lösemi testleri genellikle düzenli veteriner kontrollerinde, kedinin hastalık belirtileri göstermesi durumunda veya yeni bir kedi sahiplenildiğinde yapılır.
Kedi Lösemi Aşısı Gerekli mi?
Kedi lösemi aşısı, özellikle risk altındaki kediler için önerilmektedir. Ancak, her kedi için gerekli olup olmadığı kedinin yaşam koşullarına bağlıdır. Aşı, FeLV virüsüne karşı koruma sağlayarak kedilerin sağlığını korumaya yardımcı olur.
Lösemi aşısı özellikle şu durumlarda önerilir:
- Dışarı çıkan veya sokakta yaşayan kediler
- Başka kedilerle temas eden kediler
- Yeni sahiplenilen ve geçmişi bilinmeyen kediler
- Bağışıklık sistemi zayıf olan kediler
Evde tek başına yaşayan, başka kedilerle temas etmeyen ve dışarı çıkmayan kediler için lösemi aşısı zorunlu olmayabilir. Ancak, veteriner hekime danışarak aşının gerekliliği konusunda kesin bilgi almak en doğrusudur.
Kedi Lösemi Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Kedi lösemi aşısı genellikle yavru kedilere ve risk grubunda olan yetişkin kedilere uygulanır.
- Yavru kedilerde aşılama: İlk doz, 8-9 haftalıkken yapılır ve 3-4 hafta sonra ikinci doz tekrarlanır.
- Yetişkin kedilerde aşılama: Eğer kedi daha önce lösemi aşısı olmadıysa, iki doz şeklinde uygulanır.
- Yıllık hatırlatma dozu: Lösemi aşısının koruyucu etkisi zamanla azalabileceği için risk grubundaki kedilere yıllık olarak tekrar edilmesi önerilir.
Aşı öncesinde veteriner hekim, kedinin FeLV testi yaparak virüs taşıyıp taşımadığını belirler. Eğer kedi zaten FeLV ile enfekte olmuşsa, aşının bir faydası olmaz.
Kedi Lösemi Aşısı Yan Etkileri
Her aşıda olduğu gibi, kedi lösemi aşısı da bazı yan etkilere neden olabilir. Ancak, bu yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir.
Olası yan etkiler:
- Aşı yapılan bölgede şişlik veya hassasiyet
- Hafif ateş
- Halsizlik ve iştahsızlık
- Alerjik reaksiyonlar (çok nadir)
Çok nadir durumlarda, aşının uygulandığı bölgede tümör (fibrosarkom) oluşabilir. Ancak, bu risk oldukça düşük olup aşının sağladığı koruma yanında küçük bir ihtimal olarak değerlendirilmelidir. Eğer kediniz aşı sonrası ciddi bir reaksiyon gösterirse, hemen bir veterinere başvurmalısınız.
Yavru Kedilerde Lösemi
Yavru kediler, bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmediği için FeLV enfeksiyonuna karşı daha hassastır. Eğer anne kedi FeLV taşıyorsa, yavrularına doğum sırasında veya süt yoluyla hastalığı bulaştırabilir.
Yavru kediler için lösemi aşısı şu durumlarda önerilir:
- Anneleri FeLV taşıyorsa
- Sokakta doğmuş veya geçmişi bilinmeyen yavrularsa
- Birden fazla kediyle yaşayan evlerde büyüyorlarsa
Aşı, yavru kedilerin bağışıklık kazanmasına yardımcı olur ve gelecekte lösemiye karşı korunmasını sağlar.
Kedi lösemi virüsü ciddi bir hastalık olup, erken teşhis ve önleyici aşılarla kontrol altına alınabilir. Risk grubunda olan kediler için lösemi aşısı önerilirken, evde yalnız yaşayan kediler için gerekli olmayabilir. Veteriner hekiminize danışarak kediniz için en doğru kararı verebilirsiniz.
